W naszej kulturze panuje narracja, że wilgotność pochwy lub erekcja penisa zawsze towarzyszy ochocie i/lub gotowości na seks. Nie brakuje przykładów z pornografii i literatury (romantycznej, erotycznej), w której opis pojawienia się erekcji lub wilgotności pochwy jednoznacznie świadczy o pobudzeniu seksualnym. W rzeczywistości jednak sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Wiele osób doświadcza wilgotności pochwy lub erekcji penisa w sytuacji, gdy psychicznie nie czują ochoty/gotowości na seks i odwrotnie.
Czy kobiety i mężczyźni różnią się pod tym względem?
Przeprowadzono wiele eksperymentów, które mniej więcej polegały na tym, że uczestnikom badania prezentowano jakiś rodzaj bodźca seksualnego - najczęściej filmy lub zdjęcia pornograficzne. Podczas badania mierzono pobudzenie seksualne na dwa sposoby. Jednym z nich było mierzenie reakcji fizjologicznych narządów płciowych za pomocą specjalnej aparatury. Jednocześnie osoby badane były proszone o dokonanie oceny subiektywnego poziomu pobudzenia - czyli miały one zaznaczyć na skali, jak bardzo czują się pobudzone.
W 2010 roku grupa badaczy przeprowadziła analizę 132 takich badań dochodząc do wniosku, że istnieje różnica między płciami pod względem zgodności reakcji genitalnej i subiektywnie odczuwanym poziomem pobudzenia. Okazuje się, że u mężczyzn dużo częściej fizjologiczna reakcja genitaliów występuje jednocześnie z pobudzeniem psychicznym. Emily Nagosky w książce “Ona ma siłę” piszę, że u mężczyzn reakcja genitalna i subiektywne pobudzenie pokrywają się w ok. 50%. Natomiast zachowanie genitaliów kobiet i to, jak oceniają one swoje pobudzenie pokrywa się tylko w 10%! Taki brak zgodności między subiektywnie odczuwanym pobudzeniem a reakcją genitalną nazywane jest niezgodnością pobudzenia.
Emily Nagosky wyjaśnia, że niezgodność pobudzenia polega na relacji między narządami płciowymi a naszym mózgiem. U kobiet narządy płciowe reagują na każdy bodziec seksualny, bez względu na to czy jest on podniecający, atrakcyjny czy nie. Mózg natomiast ma więcej informacji i w ocenie bodźca seksualnego bierze pod uwagę kontekst oraz nasze osobiste preferencje. W uproszczeniu można powiedzieć, że reakcja genitalna kobiet jest reakcją automatyczną i mówi nam “hej, tu jest bodziec seksualny”. Nie mówi jednak nic o tym, czy dany bodziec jest dla kobiety pociągający, atrakcyjny i/lub czy okoliczności pojawienia się bodźca są dla kobiety podniecające. O tym informuje mózg i subiektywne pobudzenie psychiczne. Mówi się zatem, że reakcja genitalna kobiet jest bardziej ogólna, niespecyficzna.
Większość mężczyzn reaguje reakcją fizjologiczną w sposób bardziej specyficzny, tzn. tylko na bodźce, który są dla nich atrakcyjne seksualnie.
Przypuszcza się, że specyficzna reakcja tylko na bodźce atrakcyjne seksualnie jest związana z biologicznymi aspektami płci, a nie tożsamością płciową. Badanie, w którym wzięły udział transpłciowe kobiety po operacji korekty płci wykazało, że ich reakcja fizjologiczna odpowiadała pobudzeniu psychicznemu i powstawała tylko w odpowiedzi na bodźce atrakcyjne seksualnie.
Jednak do tej pory przeprowadzono niewiele badań, w których uczestnikami/ uczestniczkami były osoby transpłciowe. Trudno zatem o jednoznaczne wnioski. Dlatego w tym artykule pisząc mężczyzna/kobieta odnoszę się do cispłciowych osób.
Reakcja genitalna to po prostu reakcja fizjologiczna
Warto też wiedzieć, że wydzielina z pochwy jest naturalnym i zdrowym przejawem funkcjonowania układu rozrodczego. Gruczoły szyjki macicy oraz ściany pochwy wydzielają śluz, który utrzymuje wilgotność w pochwie, oczyszczając i chroniąc narządy płciowe przed urazami. Zwykle śluz wydzielający się z pochwy jest przezroczysty lub białawy, bezwonny i przejrzysty. Jego ilość i konsystencja zmieniają się w zależności od fazy cyklu. Pojawienie się uczucia wilgotności, czy ślady śluzu na bieliźnie nie muszą zatem oznaczać pobudzenia seksualnego, ani nawet nie muszą być reakcją na bodziec seksualny, ale często są po prostu naturalnym przejawem funkcjonowania układu rozrodczego. Śluz warto obserwować, gdyż zmiana koloru, konsystencji czy zapachu może świadczyć o pojawieniu się infekcji intymnej.
Nadmierna suchość pochwy, której możemy doświadczyć nie tylko podczas stosunku, ale w sposób ciągły, może być objawem zaburzeń hormonalnych, infekcji czy skutkiem przyjmowania niektórych leków. Warto wtedy zgłosić się do lekarza zwłaszcza jeśli uczuciu suchości towarzyszy pieczenie czy swędzenie narządów płciowych.
Choć, jak wskazują badania, niezgodność pobudzenia częściej dotyczy kobiet, to mężczyznom również nie są obce sytuacje, w których reakcja fizjologiczna nie współgra z podnieceniem psychicznym.
U osób z penisami naturalną reakcją fizjologiczną jest występowanie erekcji podczas snu i po przebudzeniu. Wzwód pojawia się i znika podczas cyklu snu niezależnie od tego, czy śni się o seksie.
Wiele osób z penisami doświadcza również niepożądanej, mimowolnej erekcji w sytuacjach nieseksualnych zwłaszcza w okresie nastoletnim. Znowu, nie musi to być równoznaczne z pożądaniem, często to reakcja czysto fizjologiczna i nic więcej.
Czy niezgodność pobudzenia jest problemem?
Niezgodność sama w sobie nie jest problemem. Jest to raczej fakt i sposób w jaki funkcjonuje nasz organizm. Jednocześnie doświadczanie niedopasowanego pobudzenia może być frustrujące. Osoby doświadczające niezgodności pobudzenia mogą mieć poczucie, że ich ciało je zdradza i reaguje nieadekwatnie do sytuacji. Może to też wywołać napięcia w parze, gdy jedna z osób niepokoi się, że nie jest w stanie wystarczająco pobudzić partnera/ partnerki.
To po czym poznać, że jestem podniecona?
Zwykle kobieta umie rozpoznać kiedy jest podniecona, zwłaszcza jeśli wie, że niezgodność jest naturalnym zjawiskiem. Często niezgodność jest dużo większym problemem dla jej partnera/partnerki, który/a może sobie stawiać pytanie “Skoro reakcja genitalna nie jest wskazówką, to po czym poznać, że kobieta jest podniecona?”
Pomocne może okazać się obserwacja innych wyznaczników podniecenia takich jak:
oddech - wraz z pobudzeniem wzrasta prędkość oddechu, a przy osiąganiu najwyższych poziomów pobudzenia ludzie mają tendencję do wstrzymywania oddechu,
napięcie mięśni, szczególnie brzucha, pośladków i ud,
po jej słowach ;-). Tylko dana osoba jest w stanie powiedzieć czy ma ochotę na seks, czy dana aktywność jest dla niej podniecająca. “Najlepszym sposobem na stwierdzenie, że kobieta jest pobudzona, jest zamiast zwracać uwagę na zachowanie jej genitaliów, słuchać co ma do powiedzenia.” (Emily Nagosky “Ona ma siłę”).
Jak radzić sobie z niezgodnością pobudzenia?
Niezgodność pobudzenia to powszechne zjawisko, którego większość z nas doświadczyła na jakimś etapie swojego życia. Jeśli doświadczasz niezgodności pobudzenia, ale nie jest to dla Ciebie problem, nie musisz nic z tym robić ;-).
Jeśli jednak doświadczasz problemów z tym związanych oto kilka wskazówek, które mogą być pomocne:
Przede wszystkim pamiętaj, że nawilżenie pochwy może być naturalną reakcją funkcjonowania układu rozrodczego zależną od fazy cyklu. Może też oznaczać, że w otoczeniu pojawił się jakikolwiek bodziec seksualny, ale nie mówi nic o tym, czy ten bodziec jest dla Ciebie atrakcyjny.
Nawilżenie pochwy nie musi być wyznacznikiem gotowości do podjęcia aktywności seksualnej. Jeśli doświadczasz reakcji genitalnej, której nie towarzyszy pobudzenie psychiczne nie musisz angażować się w aktywność seksualną, jeśli tego nie chcesz. Jeśli doświadczasz pobudzenia psychicznego i masz ochotę na seks bez wyraźnej reakcji genitalnej nie musisz rezygnować z aktywności, na którą masz ochotę. Zaopatrz się w lubrykant, który uchroni narządy płciowe przed otarciami.
Jeśli Twoja niezgodność pobudzenia powoduje problemy w parze - porozmawiaj z partnerem/partnerką i uświadom ją/jego, że Twoja reakcja genitalna nie jest równoznaczna z chęcią lub brakiem chęci na seks.
Razem z partnerem/partnerką możecie ustalić inny sposób na to, by zakomunikować jemu/jej, że jesteś podniecona.
Obserwacja swojego ciała zwykle jest pomocna. Obserwuj w jakich sytuacjach Twoje ciała reaguje na bodźce seksualne, w jakich pojawia się podniecenie psychiczne, a w jakich te reakcje współwystępują.
Jeśli niezgodność podniecenia jest dla Ciebie dużym problemem zgłoś się na konsultacje do specjalisty.
Wilgotność nie jest zgodą na seks!
Reakcja genitalna kobiet raczej rzadko mówi o tym, co rzeczywiście jest dla nich podniecające i nie mówi nic o tym, czy kobieta rzeczywiście ma ochotę na seks. Jedynym sposobem, by się dowiedzieć czy druga osoba ma ochotę na aktywność seksualną, to słuchać tego, co ma do powiedzenia i uzyskać jej świadomą i entuzjastyczną zgodę!
Źródła:
Emily Nagosky “Ona ma siłę”
Lawrence, A., Latty, E., Chivers, M.L. & Bailey, J.M. (2005). Measurement of sexual arousal in postoperative male-to-female transsexuals using vaginal photoplethysmography. Archives of Sexual Behavior, 34, 135 – 145.
Chivers M.L. (2005) A brief review and discussion of sex differences in the specificity of sexual arousal. Sexual and Relationship Therapy, Vol 20, No. 4,
Chivers M.L., Seto M.C., Lalumie`re M.L., Laan E., Grimbos T. (2010) Agreement of Self-Reported and Genital Measures of Sexual Arousal in Men and Women: A Meta-Analysis. Arch Sex Behav (2010) 39:5–56
Photo by Mitchel Lensink on Unsplash